Desde a Ponte a… Monterrei
Nestes días de decembro, o “Morto” deu que falar. Na comarca do Ribeiro, seguro que todos, pensariades que estou referíndome o mítico bar de Ribadavia, onde algunha noite de esmorga pasei na fuxida mocidade. Mais desta volta, fico en Monterrei. O “Morto”, sempre quixo catar mellor o godello do Gargalo, que os misteriosos brancos de Gomariz.
Neste tempo de Nadal, ando coa alma fráxil, e os vellos raposos, din que cando esteas triste, hai que escribir. Fago caso entón ás mañas dos maiores, e no silencio da xélida madrugada, xunto estas letras para vostedes.
O mestre Miro, máis dunha vez espetoume, que non debería publicar o meu libro, “Dende a ponte a Monterrei” sen dedicarlle algo o “Morto”. Sempre respondín que un capitulo non era dabondo para describir a este singular personaxe e, que nunha novela, a historia quedaría a medio contar.
Sei a boa fe que pasou unha tempada ingresado por propia vontade, no acuartelamento de “Intxaurrondo” da Mezquita. As rigorosas medidas de seguridade da dirección, facían que non fose doado contactar a miúdo con el, pero nalgunha ocasión, puidemos conversar sen restricións. En tempos de tristura e resignación, unha chamadiña, é coma unha bendición, soltoume aquel día con agradecemento. A conversa, sempre foi fluída, falando co noso particular argot entroideiro, ironía fina, mesturada coa distorsión humorística da realidade. Ao pouco tempo de comezar a conversa decateime que un plan de fuga pululaba na prateada cachola do meu amigo. Os Gin Toni´s puxeron a cana, e a troita picou nun cebo irresistible con sabor a Gintoneando e Rumba bombón. O que aconteceu despois, xa o sabedes. Morte súbita! Un mal día teno calquera. Alguén premeu na tecla equivocada, e aquela maña de outono, encheuse de néboa. Foi entón cando o “Morto”, outra vez, sacou da chistera a maxia da algarabía, e coma se fora un acto solemne, riuse de novo dos avatares da vida e da súa propia morte.
Eu xa sabía, que non era un “Morto” calquera, este chegou a comandante da parodia entroideira xamais contada por méritos propios, capaz de sacarlle punta ao chascarrillo mais inverosímil, que puidera suceder preto da súa enorme órbita . O pequeno do “Chena”, tivo os mellores mestres, para aprender o oficio da farándula na rúa, cando febreiro en Verín asoma. Varios anos ao carón do gran Fanfán, valeulle para ir formándose na súa particular andaina entroideira, onde aproveitou a vida laboral, para tamén ir paseniño, enchendo a mochila das artimañas mais enxebres, sempre da man dos máis grandes da nosa festa.
A brigada do 47, foi o seu equipo indomable. Eles fixeron o entroido dinámico e versátil, coas comparsas cheas de enxeño e arte entroideira. Pero o “León da alameda” cando máis destacou, foi en solitario, coas tremendas parodias de personaxes televisivos, que con sinxela caracterización, e unha interpretación impecable, facían que nos escarcallásemos da risa en calquera recuncho do barrio.
Hoxe confeso, que o fillo da Mercedes, foi sempre o meu ídolo de entroido. Un mestre cheo de duende e gracia, o que quixen superar sen éxito, pero sempre con sa rivalidade. Foi e será, o espello onde nos miramos os principiantes, aqueles rapaces de antano que queríamos entroidar o son dos mellores. Agora, preto dos 65 tacos, espera con resignación e paciencia un anaco de solidariedade, un agasallo de vida que sen dúbida chegará máis cedo que tarde.
Debíache estas letras, cigarrón da miña infancia. Malabarista da mirada azul, irmán da raíña Lola, entroideira de elegancia e casta. San Roque nos protexe, lembra que o 16 de agosto e o noso día o mesmo que o teu ídolo Elvis, escolleu para despedirse. Todo un misterio da providencia.
Deixo aquí, nesta noite fría o meu sentimento, cun desexo que berro os catro ventos, e que coa axuda do eco do noso val, prolongarase na inmensidade, para que os sabios dirixentes recollan a mensaxe. Sería apaixonante verte o domingo de corredoiro alí, na praza da Estrela, fronte ao teu pobo co peito descuberto, pregoando a festa que levas na sangue, e que tanto lle deches ao longo destes anos, e que sen dúbida, mecha dabondo terás, para seguir desfrutando dela, mentres a saudade no lo permita.
Antonio Fernández Torcuato, “Cesteiro”. Menos mal, que xa sabíamos de anteman que “os vellos roqueiros nunca morren”.
Unha aperta e Bo nadal.
Miguel A. Prieto “Chitín”
